เมื่อเป็นไข้ ร่างกายกำลังต่อสู้กับการติดเชื้อหรืออาการอักเสบภายใน ซึ่งทำให้ภูมิคุ้มกันทำงานหนักกว่าปกติ การเลือกอาหารที่เหมาะสมจึงมีความสำคัญอย่างมาก เพราะอาหารบางชนิดช่วยให้ร่างกายฟื้นตัวเร็วขึ้น ขณะที่บางชนิดกลับทำให้ไข้ไม่ลดหรือแย่ลงได้
ทำไมเวลามีไข้ต้องเลือกกินอาหารให้เหมาะสม
เมื่อมีไข้ ร่างกายจะสูญเสียน้ำมากขึ้นจากเหงื่อและการหายใจเร็วขึ้น ระบบย่อยอาหารทำงานช้าลง ทำให้ย่อยยากกว่าปกติ ดังนั้นการเลือกอาหารที่ อ่อน ย่อยง่าย และอุดมไปด้วยสารอาหารที่เสริมภูมิคุ้มกัน จะช่วยให้ร่างกายฟื้นตัวได้เร็วขึ้น
อาหารบางอย่าง เช่น ของทอด ของมัน หรืออาหารรสจัด อาจเพิ่มภาระให้ระบบย่อยและทำให้ร่างกายร้อนมากกว่าเดิม ซึ่งเป็นสิ่งที่ควรหลีกเลี่ยงในช่วงมีไข้
เป็นไข้กินอะไรดี?
อาหารสำหรับคนเป็นไข้ควรย่อยง่าย อ่อนนุ่ม ไม่กระตุ้นกระเพาะ และให้พลังงานเพียงพอ รวมถึงมีวิตามินและเกลือแร่ช่วยฟื้นฟูร่างกาย
อาหารอ่อน ย่อยง่าย
เช่น
- โจ๊ก หรือ ข้าวต้มร้อน ๆ ช่วยให้อิ่มท้องและย่อยง่าย
- ซุปผัก หรือ ซุปไก่ ช่วยให้ร่างกายอบอุ่น เพิ่มพลังงานโดยไม่หนักเกินไป
- ผักต้ม เช่น แครอต ฟักทอง หรือมันฝรั่ง มีวิตามินและไฟเบอร์ที่ช่วยให้ระบบขับถ่ายทำงานดี
อาหารที่มีวิตามินซีสูง
วิตามินซีช่วยกระตุ้นการทำงานของระบบภูมิคุ้มกัน และลดการอักเสบในร่างกาย
- ส้ม ฝรั่ง สตรอว์เบอร์รี กีวี เป็นผลไม้ที่ช่วยลดอาการอ่อนเพลีย
- สามารถดื่มน้ำส้มคั้นหรือทำสมูทตี้แบบไม่เติมน้ำตาล เพื่อเสริมวิตามินให้ร่างกาย
โปรตีนย่อยง่าย
โปรตีนเป็นสารอาหารสำคัญที่ช่วยซ่อมแซมเซลล์ที่ถูกทำลายระหว่างการเจ็บป่วย
- ไข่ต้มสุก ย่อยง่ายและให้โปรตีนสูง
- ปลานึ่งหรือปลาต้ม มีไขมันต่ำและกรดไขมันดี
- เต้าหู้หรือนมถั่วเหลือง ให้โปรตีนจากพืช เหมาะกับผู้ที่ไม่อยากรับประทานเนื้อสัตว์
ผลไม้ที่ช่วยลดไข้และฟื้นร่างกาย
นอกจากอาหารหลักแล้ว ผลไม้ ก็เป็นแหล่งวิตามิน แร่ธาตุ และน้ำที่ช่วยให้ร่างกายฟื้นตัวได้เร็วขึ้น โดยเฉพาะผลไม้ที่มีน้ำเยอะและวิตามินซีสูง
แตงโม
ให้ความชุ่มชื้นและช่วย ลดอุณหภูมิร่างกาย เนื่องจากมีน้ำมากกว่า 90% และมีสารต้านอนุมูลอิสระ เช่น ไลโคปีน (Lycopene)
ส้ม / ฝรั่ง
เป็นแหล่ง วิตามินซีชั้นดี ที่ช่วยเสริมภูมิคุ้มกันและซ่อมแซมเซลล์ที่อักเสบ
- ฝรั่งมีวิตามินซีสูงกว่าส้มถึง 4 เท่า
- ควรทานผลสด ไม่จิ้มเกลือหรือน้ำตาล
กล้วย
อุดมด้วย โพแทสเซียมและแมกนีเซียม ช่วยลดอาการอ่อนเพลียจากการสูญเสียเหงื่อ อีกทั้งยังย่อยง่าย เหมาะกับคนที่มีอาการเบื่ออาหาร
แอปเปิ้ล
ช่วยเพิ่มพลังงานและให้ไฟเบอร์สูง ช่วยให้ระบบขับถ่ายทำงานปกติ และช่วยลดอาการคลื่นไส้เบื่ออาหารในบางคน
แคนตาลูป / สับปะรด
ทั้งสองชนิดนี้มีวิตามินซีและเอนไซม์ช่วยย่อย
- แคนตาลูป มีน้ำมาก ให้ความสดชื่น
- สับปะรดสุก มีเอนไซม์บรอมีเลน (Bromelain) ช่วยลดการอักเสบ แต่ควรหลีกเลี่ยงสับปะรดดิบ เพราะอาจระคายกระเพาะได้
อาหารและผลไม้ที่ “ห้ามกิน” เมื่อเป็นไข้
อาหารมัน ของทอด
เช่น ไก่ทอด หมูทอด หรืออาหารที่ใช้น้ำมันมาก เพราะ ย่อยยากและเพิ่มอุณหภูมิในร่างกาย ทำให้ไข้หายช้าลง
อาหารเผ็ดจัด
รสเผ็ดจากพริกและเครื่องเทศอาจทำให้ อุณหภูมิร่างกายสูงขึ้น และระคายเคืองเยื่อบุกระเพาะ
ของหวานจัด / น้ำอัดลม
น้ำตาลสูงทำให้ระดับน้ำตาลในเลือดผันผวน และรบกวนการทำงานของภูมิคุ้มกัน ส่งผลให้ร่างกายฟื้นตัวช้าลง
ผลไม้รสเปรี้ยวจัด
เช่น มะขามเปียก มะขามดิบ หรือสับปะรดดิบ เพราะ กรดในผลไม้สูง ทำให้ระคายกระเพาะอาหารและเพิ่มกรดในกระเพาะ
อาหารหมักดอง
มีเกลือสูงและอาจมีสารกันบูด ทำให้ร่างกายสูญเสียน้ำมากขึ้น และเพิ่มภาระให้ไต ควรหลีกเลี่ยงระหว่างมีไข้
สรุป
การเลือกอาหารเมื่อเป็นไข้มีผลโดยตรงต่อการฟื้นตัวของร่างกาย ควรเน้น อาหารอ่อน ย่อยง่าย และผลไม้ที่มีน้ำมากหรือวิตามินซีสูง เพื่อช่วยลดอุณหภูมิและเสริมภูมิคุ้มกัน ขณะเดียวกันควรหลีกเลี่ยงอาหารที่มัน เผ็ด หรือหวานจัด เพราะอาจทำให้ร่างกายทำงานหนักขึ้นและหายช้ากว่าเดิม