เคยได้ยินชื่อ “แตนทะเล” กันไหม? หลายคนอาจเคยพบเจอหรือได้ยินเรื่องราวของผู้ที่ประสบปัญหาจากสัตว์น้ำจิ๋วนี้หลังจากไปเล่นน้ำทะเลแล้วรู้สึกเจ็บจี๊ดหรือมีผื่นแดงเกิดขึ้นบนผิวหนัง แตนทะเลจริงๆ แล้วคืออะไร? มันอยู่ที่ไหน? และเราจะป้องกันตัวเองจากมันได้อย่างไร?
แตนทะเล คืออะไร?
แตนทะเล หรือ Sea Bather’s Eruption คือ แพลงตอนเล็กชนิดหนึ่งที่มองด้วยตาเปล่าไม่เห็น จัดอยู่ในกลุ่มแพลงตอนมีเข็มพิษแบบ Nematocyte จัดอยู่ในกลุ่มไฟลั่ม Cnidaria เช่นเดียวกับพวกดอกไม้ทะเลและแมงกระพรุน
แตนทะเลมักจะอยู่รวมกันเป็นกลุ่มๆ มองดูคล้ายว่าในน้ำมีตะกอน สิ่งที่สังเกตได้คือว่าน้ำจะขุ่นกว่าปกติเหมือนมีเศษตะกอนลอยอยู่ในน้ำ ซึ่งอาจจะแยกไม่ออกว่านั่นคือตะกอนหรือแตนทะเล จะรู้ก็ต่อเมื่อโดนมันต่อย อาการเมื่อโดนแตนทะเลต่อยจะรู้สึกเจ็บจี๊ดๆ เหมือนโดนเข็มขนาดเล็กจิ้ม ทำให้เกิดอาการคันและแสบร้อนได้เวลาไปดำน้ำหรือเล่นน้ำทะเล
อาการของการโดนแตนทะเลกัด
ผู้ที่สัมผัสกับแตนทะเลอาจไม่รู้สึกอะไรในขณะที่อยู่ในน้ำ แต่เมื่อขึ้นบนฝั่งและเสื้อผ้าหรืออุปกรณ์ดำน้ำเริ่มแห้ง สามารถทำให้เกิดอาการคันและเกิดผื่นบนผิวหนังได้ โดยเฉพาะบริเวณที่เสื้อผ้ารัดกุม เช่น หน้าอก, ข้อพับ, และขาหนีบ ผื่นคันอาจเกิดขึ้นต่อไปนานหลายวันหรือแม้กระทั่งสัปดาห์ ขึ้นอยู่กับความรุนแรงของการแพ้และการตอบสนองของแต่ละบุคคล
แตนทะเลมีอยู่ที่ไหนบ้าง
สามารถพบแตนทะเลได้ในหลายพื้นที่ทั่วโลก โดยเฉพาะในน่านน้ำอบอุ่นและเขตร้อน รวมถึงทะเลแคริบเบียน, ฟลอริดา, เม็กซิโก, อ่าวเปอร์เซีย, ชายฝั่งตะวันออกของแอฟริกา, มาเลเซีย, ฟิลิปปินส์, และไทย พวกมันสามารถลอยตามกระแสน้ำและปรากฏอยู่ใกล้ชายฝั่งโดยเฉพาะในช่วงฤดูร้อนหรือเมื่อน้ำอุ่นขึ้น
การดูแลรักษาเมื่อโดน แตนทะเล กัด
- หากรู้สึกปวดหรือคันขณะอยู่ในทะเลควรขึ้นจากน้ำทะเลทันที
- ให้ถอดเสื้อผ้าหรือ Wet Suit ที่สวมใส่ แล้วชำระล้างร่างกายด้วยน้ำทะเลสะอาด
- ห้ามขัดถูบริเวณที่มีอาการคัน รวมถึงอย่าใช้ผ้าเช็ดตัว เช็ดหรือถูบริเวณนั้นๆ ด้วย
- อาจใช้ยาลดการอักเสบกลุ่มสเตียรอยด์ทาบริเวณนั้น พร้อมการกินยาแก้แพ้กลุ่ม Antihistamine
- หากอาการรุนแรงมากกว่านี้ เช่น หน้าบวม ตาบวม หายใจติดขัด มีตุ่มนูนหนาขนาดใหญ่ ให้รีบไปโรงพยาบาลเพื่อพบแพทย์ทันที
วิธีป้องกัน แตนทะเล
การป้องกันตัวเองจากอันตรายของแตนทะเลเป็นสิ่งสำคัญเมื่อคุณตัดสินใจลงเล่นน้ำทะเล โดยเฉพาะในพื้นที่ที่มีรายงานพบแตนทะเลหรือสัตว์ทะเลที่มีพิษอื่นๆ เคล็ดลับดังต่อไปนี้จะช่วยให้คุณลดโอกาสในการถูกแตนทะเลรบกวน
- ใส่ชุดดำน้ำหรือชุดว่ายน้ำป้องกัน: การใส่เสื้อแขนยาวและกางเกงขายาวที่คล้ายกับชุดดำน้ำจะช่วยปกป้องผิวหนังจากการสัมผัสโดยตรงกับตัวอ่อนของสัตว์ทะเลที่มีพิษ ชุดดำน้ำยังช่วยลดความเสี่ยงจากการถูกเข็มพิษทิ่มแทงได้เช่นกัน
- หลีกเลี่ยงเวลาที่แตนทะเลพบมาก: ตัวอ่อนและแตนทะเลมักพบมากในช่วงเช้าตรู่หรือหลังจากฝนตก การเลือกลงน้ำในช่วงบ่ายจะช่วยลดโอกาสในการสัมผัสกับแตนทะเลได้
- พกน้ำส้มสายชู: น้ำส้มสายชูสามารถใช้บรรเทาอาการเมื่อแพ้แตนทะเลได้ เพียงแค่ราดน้ำส้มสายชูบนบริเวณที่ได้รับการสัมผัส มันจะช่วยยับยั้งการปล่อยพิษจากเข็มพิษ
- ใช้ครีมกันแดด: ครีมกันแดดบางชนิดมีส่วนผสมที่สามารถป้องกันหรือลดผลกระทบจากพิษของแตนทะเล การทาครีมกันแดดจึงเป็นอีกหนึ่งวิธีที่ดีในการป้องกันตัวเองจากการสัมผัสพิษของแตนทะเล
การปฏิบัติตามคำแนะนำเหล่านี้จะช่วยให้คุณสามารถเพลิดเพลินกับกิจกรรมในน้ำทะเลได้อย่างปลอดภัยมากขึ้น และลดความเสี่ยงจากการสัมผัสกับแตนทะเลและสัตว์ทะเลที่มีพิษอื่นๆ